Terapia pedagogiczna – to całokształt oddziaływań pedagogicznych stosowanych wobec dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce. Oddziaływania te ukierunkowane są z jednej strony na usprawnienie zaburzonych funkcji, z drugiej zaś na wspomaganie funkcji dobrze rozwijających się, tak aby mogły być wsparciem dla zaburzonych funkcji lub mogły je zastąpić. Wczesne podjęcie czynności zmierzających do wykrycia zaburzeń rozwojowych i rozpoczęcia szeroko rozumianej pracy korekcyjno – kompensacyjnej stanowi jeden z istotniejszych czynników decydujących o przygotowaniu dzieci do podjęcia nauki oraz jego dalszej karierze szkolnej i zawodowej.
Zajęcia charakteryzują się wykorzystywaniem wielu metod i technik pedagogicznych m.in.:
- elementy arteterapii, czyli zastosowaniu różnych środków artystycznych takich jak muzyka, plastyka, ruch ułatwiających ekspresję emocji
- metody i techniki relaksacyjne redukujące stan napięcia psychofizycznego
- metoda dobrego startu M. Bogdanowicz służącą rozwojowi i harmonizowaniu wszystkich funkcji psychomotorycznych
- metoda malowania dziesięcioma palcami R. F. Shaw ułatwiającą pokonywanie lęków, zahamowań, wzmacniającą wiarę w siebie, pobudzającą ekspresję
- metodę 18 struktur wyrazowych E. Kujawy i M. Kurzyny usprawniającą czytanie i pisanie dzięki rozwijaniu umiejętności automatycznego nazywania kształtów fonogramów i zdolności umieszczania ich w słowie w odpowiedniej kolejności
- wzory i obrazki M. Frostig i D. Horne rozwijające percepcję wzrokową
- system percepcyjno motoryczny N. C. Kepharta podnoszący poziom integracji percepcyjno- motorycznej
- kinezjologię edukacyjna P. E. Denissona usprawniającą percepcję, koordynację sensoryczno – motoryczną, zapamiętywanie
- terapia uspokajająca i rozwijająca dla dzieci nerwicowych i dyslektycznych T. Danielewicz, A Koźmińskiej, J. Magnuskiej zwiększająca poziom umiejętności percepcyjno – motorycznych, przywracająca dzieciom poczucie równowagi i spokoju
- edukację przez ruch D. Dziamskiej wspierającą rozwój dziecka i zapewniającą wszechstronną jego stymulację
- i wiele innych
Zasady podczas terapii:
- zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego (opracowanie indywidualnego planu pracy do potrzeb konkretnego dziecka)
- zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniając złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka
- zasada korekcji zaburzeń polegająca na ćwiczeniu przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności
- zasada kompensacji zaburzeń rozumiana jako potrzeba łączenia ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji nie zaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych
- zasada systematyczności;
- zasada ciągłości oddziaływań pedagogicznych
- zajęcia kończą się ćwiczeniami relaksacyjnymi
Terapię pedagogiczną dostosowuję się do konkretnego dziecka m. in.:
- czas trwania (krótkoterminowa, długoterminowa, incydentalna)
- specyfikę postępowania (ogólnorozwojowa, specyficzna)
- zakres i złożoność zaburzenia (monosensoryczna, polisensoryczna)
- formy uczestnictwa w zajęciach (indywidualna, grupowa, współuczestnicząca)
- rodzaj formy (podtrzymująca, korygująca, wspomagająca)
- rodzaj terapii wychowawczej (obciążeniowa, czynnościowa)
- styl pracy terapeutycznej (dyrektywna, niedyrektywna)